35 jaar na Madison Square Garden

LIKE A PRINCE
FROM ANOTHER PLANET

2007 is niet enkel belangrijk omwille van de 30ste sterfdag van Elvis, dit jaar vindt nog een andere ‘verjaardag’ plaats: in juni is het precies 35 jaar geleden dat Elvis neerstreek in The Big Apple. New York, de progressieve stad waar artiesten gemaakt en gekraakt werden. “We zijn nooit naar de Garden gekomen, omdat we het juiste gebouw niet vonden”, grapte Elvis op de persconferentie van 9 juni. De waarheid was natuurlijk anders: Elvis en vooral zijn manager waren als de dood dat hun show door het “moderne” publiek van New York geproefd en weer uitgespuwd zou worden. Een flop in Madison Square Garden zou niet alleen zwaar doorwegen op de cheque-boek, het zou ook de toekomst van de Presley Road Show kunnen hypothekeren – en waarom risico’s lopen als de kassa tóch rinkelt - right?

Het was wellicht met een flinke portie twijfel dat Elvis op 8 juni landt in New York, om meteen in te checken in het NY Hilton Hotel. Twee dagen eerder had hij met de voltallige TCB Band de shows geoefend in de RCA studio’s in Sunset Boulevard. Weinig verrassingen in de song line-up, maar Elvis wilde zeker zijn van zijn stuk. Per slot van rekening was het zijn live debuut in de grote stad New York – de optredens in de tv-studio’s van de Dorsey Brothers, Steve Allen en Ed Sullivan in de fifties buiten beschouwing gelaten.

Op de eerste showdag, heeft Parker voor een extraatje gezorgd. Elvis in New York, dat mocht geen krant missen. Voor het eerst – en overigens ook voor het laatst – draagt Parker zijn diensten op om “zoveel mogelijk” journalisten en cameraploegen toe te laten in de ballroom-zaal van het Hilton Hotel. Met een bos aan microfoons voor zich, spreekt Elvis niet alleen de pers, maar meteen een groot deel van Amerika toe. De persconferentie wordt immers live uitgezonden op enkele kanalen, een ‘eer’ die doorgaans alleen presidenten te beurt valt. De openingszin breekt meteen het ijs: “First of all, I plead innocent of all charges, eerst en vooral zeg ik dat ik onschuldig ben.” Een grapje, maar met een diepere achtergrond: Elvis wordt op dat ogenblik nog steeds genoemd in een dossier van vermeend vaderschap, waarbij hij een fan na een concert in Vegas zwanger zou hebben gemaakt.
De opdacht die Parker zijn ‘boy’ gegeven had, was duidelijk: “Palm de pers in, en je bent een held. Negeer ze, en ze vernietigen je. Maar vooral: stel je bescheiden op.” Ongetwijfeld moet Parkers oude hart een slag overgeslagen hebben, toen één van de vrouwelijke journalisten vroeg of Elvis in werkelijkheid gaan “verlegen, bescheiden plattelandsjongen” was gebleven. In plaats van de vraag af te wimpelen, staat Elvis recht en toont z’n gouden, met diamanten ingelegde riem en reageert: “Ik weet niet waar ze dat halen, ik draag gouden riemen en alles…” Naast hem zit Vernon, te stralen van trots.
De recensies in de kranten liegen er niet om: de persconferentie was een onverdeeld succes. Elvis, de ‘onbereikbare’ artiest, was een man vol humor met een heerlijke lach, een eerlijk verhaal en de gave om mensen meteen op hun gemak te stellen. Deel één van de operatie “Verover New York” was een 10 op 10. Of zoals één van de journalisten het schreef: “Niemand zou Frank Sinatra in zijn eigen stad ooit naar de kroon kunnen steken. Niemand is populairder, gevatter en overweldigender. Niemand, tenzij je Elvis heet.”
De shows zelf dan. Vergeleken met de 19 shows die hij tussen 5 en 19 april dat jaar had gebracht bij “Tour Four”, bleef Elvis ook in het kolossale Madison Square Garden helemaal zichzelf. Hij sprak weinig tussen de nummers door, en zorgde ervoor dat de show in hoogste versnelling doorracete. De songkeuze was gevarieerd en uitstekend, met respect voor zowel nieuwe nummers, als de onvermijdelijke oldies.
Zorgen om lege stoelen had Elvis zich in juni niet meer hoeven te maken. Terwijl dat net één van de hamvragen was die colonel Parker zich stelde – wat als niemand geïnteresseerd is? – bleek het publiek in New York gek op de tickets. Op 8 mei gingen ze officieel in voorverkoop. Met 20.000 kaartjes per show en een totaal van 3 shows zou Elvis op twee dagen tijd 60.000 mensen moeten entertainen. De realiteit oversteeg ruimschoots de verwachtingen. Al op 5 mei stonden de eerste fans aan het loket aan te schuiven. Twéé uur na de opening van de loketten, was de eerste show compleet uitverkocht: een record van 10.000 tickets per uur, of meer dan 160 per minuut. Op 9 mei was het laatste ticket weg, wat Parker meteen de kans bood om een 4de show aan te kondigen – en alweer liep die in no time vol. Overigens was die 4de show geen ‘plotse toegift’ van Parker. Toen hij het contract met de Garden onderhandelde, liet hij die 4de show contractueel in optie vastleggen.
Met 80.000 verkochte tickets, nestelde Elvis zich in 1972 meteen op de onbedreigde eerste plaats van de ‘hitparade’ in New York:

1. Elvis (80.000 tickets, goed voor 730.000 dollar)
2. Sly & Family Stone (58.229 tickets, goed voor 386.750 dollar)
3. Tom Jones (37.965 tickets, goed voor 364.743 dollar)

Topgroepen als de Beach Boys en the Rolling Stones komen in de top-3 niet eens voor.

De euforie over de geslaagde persconferentie en de recordverkoop van tickets kreeg in de minuten vóór de eerste show een stevige knauw, toen het New Yorkse publiek liet horen hoe ànders het was dan in de ‘plattelandssteden’ waar de Presley Road Show zo populair was. Komiek Jackie Kahane kreeg een lawine van boegeroep over zich heen. “Ga weg, booo, wij willen Elvis”, riepen de ‘fans’ in de zaal. Uiteindelijk begreep Jackie dat hij niet opgewassen was tegen zoveel overmacht, en hij kortte zijn set drastisch in, met een niet mis te vestane kwinkslag: “Ok, jullie hebben gewonnen. Maar jullie zijn met 20.000, ik sta hier maar alleen, dat lijkt me een redelijk oneerlijke situatie.” Het publiek lachte, en Jackie droop af. Elvis hoorde het incident, en reageerde furieus: “Fuck them! Als ze niet eens beleefd kunnen zijn, ga ik niet voor hen zingen.” Tekenen van nervositeit uiteraard, maar Elvis was natuurlijk sim genoeg om Joe Guercio de ‘cue’ te geven, om het “2001”-theme te starten.
Zodra Elvis – nog steeds boos op het onbeleefde publiek - het podium opstapte, barstte een oorverdovend applaus los. Nog voor hij één noot gezongen had, stonden den 20.000 aanwezigen recht voor hem, en verwelkomden hem met een minutenlang applaus en duizenden fotoflitsen.
Maar snel bleek dat het publiek in New York anders was dan hij gewend was. Na het stormachtige applaus, bleef de reactie in de zaal rustig, toen hij “That’s All Right” afklopte. Zelfde scenario na “Proud Mary”, wat hem de schampere opmerking ontlokte: “Thank you, you’re a fantastic audience”. Wellicht daarom ook, dat Elvis z’n korte tekstjes tussen de songs wegliet. Het publiek eiste een snelle rockshow, en de showman Elvis voelde dat haarfijn aan. Het ene nummer volgde in razendsnel tempo het andere op. 15 nummers en een medley later, lag New York aan zijn voeten. Elvis groeide ook tijdens het concert, en bracht meer vuur in zijn songs naarmate de eerste show ten einde liep. Van de woede die hem net vóór het concert overviel, bleef niks meer over.
In de zaal zaten niet alleen fans, maar ook enkele beroemdheden, die voor het eerst naar een Elvisconcert kwamen. Paul Simon en Art Garfunkel – wellicht daarom bouwde Elvis tijdens die eerste show het nummer “Bridge Over Troubled Water” in – en voorts: Ringo Starr, George Harrison, Elton John, Bob Dylan, David Bowie (in volle Ziggy Stardust-outfit) en de rockgroep “Ten Years After”, genoemd naar 1964, “Tien Jaar Later”, na de eerste single van Elvis.

De tweede dag, 10 juni, staan er twee concerten op de agenda: een om 14.30 en 20.30 uur. Twee keer is de opnameploeg van RCA aanwezig. Tom Parker weet immers dat de bootleg-industrie niet te stoppen is, en wil dat RCA de live show sneller uitbrengt dan de illegale release. De deadline liegt er niet om: op 19 juni moét de LP in de winkel liggen. De hoes is al klaar, en krijgt een foto van 6 april 1972. Het enige wat ontbreekt, is de achterkant met de songtitels. “Elvis As Recorded At Madison Square Garden” wordt een uniek document: het toont Elvis op het hoogtepunt van zijn roem, als duurst betaalde act ter wereld, in de moeilijkste stad ter wereld. De middagshow wordt pas veel later na de dood van Elvis uitgebracht, als “An Afternoon In The Garden”.
Andermaal bleek de beslissing een gouden zet. In minder dan 50 dagen verkocht de LP 500.000 stuks, goed voor goud. Zelfs vandaag, is het nog steeds één van zijn bestverkopende platen, goed voor meer dan 3 miljoen stuks.

De pers is wild van Elvis. De New York Times titelt: “Like A Prince From Another Planet”, een alleszeggende titel. De krant schrijft: “Elvis is als een prins van een andere planeet. Een ongeëvenaarde kampioen, zoals Joe Louis, José Capablanca, Joe DiMaggio, mensen die de kunst kennen om hun stempel op een genre te drukken, die boven zichzelf uitstijgen. Vrijdagavond was Elvis een Prins van een andere planeet. De manier waarop hij er stond, de armen ten hemel gericht, de cape die hem vleugels leek te geven: de enige artiest in zijn klasse. Hij zag er ook uit als een prins: Elvis verscheen – verrees - in een gloed van flitslichtjes en was alles wat je kon bedenken: stralend, lichtgevend, betoverend, charmant, vulgair, schitterend. Ongerept na 37 jaar, met z’n hoge indiaan-juksbeenderen en zijn zachte bruine huid.” Een andere krant is even lovend: “Afgelopen onvergetelijk weekend deed Elvis wat hij nooit eerder in zijn 12-jarige carrière had gedaan: hij vloog naar New York en gaf er vier onbeschrijfelijke uitverkochte concerten, die zelfs de laatste twijfelaars hebben overtuigd: Elvis is waarlijk de King of Rock ‘n’ Roll, Amen!” En nog meer lof: “Hier was een man die 14 jaar geleden de wereld op z’n kop zette met ‘Heartbreak Hotel’, die meer dan 400 miljoen platen verkocht had, nooit een verkeerde beslissing nam en net wanneer je denkt dat hij daarmee op veilig speelt, toont hij New York dat hij meer dan ooit de onbetwistbare koning van de rock is. Meer nog, Elvis bewees in de Garden opnieuw dat hij de ‘greatest male sex symbol of our time’ is.”

De show op zondag, die verkocht werd als “toegift”, stond gepland voor 14.30 u. Opnieuw herneemt Elvis zijn ‘Square Garden”-recept: snelle songs in een bijna dodelijk tempo, zelfs de ‘introductions’ worden in een recordtempo afgehaspeld. Het publiek krijgt er niet genoeg van. Als Elvis tijdens de laatste noten van Can’t Help Falling In Love op zijn knieën valt en zijn gouden cape uitspreidt, weet hij dat hij één van de moeilijkste klippen in z’n carrière met brio genomen heeft. New York, het hadnekkigste publiek ter wereld, plooide voor zoveel Meesterschap.

Ditjes & Datjes

• De originele cover van “Elvis As Recorded At Madison Square Garden” was aanvankelijk gepland voor een andere live-LP, “Standing Room Only”, grotendeels gebaseerd op de live-opnames van “On Tour” (april ’72). Met de release van deze Garden-LP én de dubbelaar “Aloha From Hawaii” nauwelijks 7 maanden later, borg RCA uiteindelijk de plannen voor “Standing Room Only” op.
• De Juni-tour eindigde niet na de zondagshow in New York. Een dag later stond Elvis al in Fort Wayne, Indiana. In totaal zou hij 14 shows doen op 11 dagen tijd, goed voor een totaalomzet van 1,2 miljoen dollar. Netto-opbrengst voor Elvis: 610.000 dollar, alleszins makkelijker verdiend dan tijdens de Hollywood-jaren.
• Ook al gaat het Elvis professioneel voor de wind, zijn relatie met Priscilla is onherroepelijk verbroken. Ze woont de shows niet bij, maar trekt op met Mike Stone. Een maand na de Garden-shows, wordt de scheiding officieel aangekondigd.
• Tijdens het Garden-weekend kondigt Tom Diskin het volgende grote project aan bij de TCB-band en de zangers: in januari 1973 trekt Elvis naar Hawaii, voor een wereldwijde satellietshow.
• Alle muzikanten kregen kort na afloop van de tour een speciale “zomerbonus” van Elvis in de vorm van een cheque en een gratis LP van de Garden-show.
• De concerten in New York werden zo groots opgevat, dat de hele Elvis-crew bestond uit 80 man, die samen met het materiaal verdeeld werden over drie gehuurde vliegtuigen.
• De enige professionele beelden die van deze shows gemaakt werden, werden gefilmd door nieuwszender ABC, voor een fragment in de nieuwsbulletins. Dit materiaal, dat tot en met ‘Polk Salad Annie’ loopt (het 7de nummer), werd nooit officieel uitgebracht.
• De LP “Elvis As Recorded At Madison Square Garden” die Elvis zélf bijhield, gaf hij in 1975 aan Linda Thompson, die het op haar beurt later verkocht aan een Belgische verzamelaar.
• Het ‘Porthole Suit’, dat Elvis tijdens de laatste twee shows droeg, belandde in 1991 via Christie’s op een veiling voor muziek-memorabilia. Het hoogste bod toen, was 30.000 pond.